Ο ντελιβεράς στη Mumbai εδώ και κάμποσα χρόνια ονομάζεται dabbawallah (νταμπαγουάλα). Δεν σε εφοδιάζει με junk food, αλλά φροντίζει μέσω του ομώνυμου, θρυλικά αλάνθαστου και περήφανου συστήματος, που περιλαμβάνει πόδια, ποδήλατο, τρένο και ποιός ξέρει τι άλλο, να σε εντοπίσει στον βουερό λαβύρινθο από 20.000.000 κατοίκους, στον χώρο εργασίας σου και στην ώρα του. Να σου φέρει ζεστό φαγάκι ημέρας από τα χεράκια της γυναίκας σου και να επιστρέψει αμέσως μετά στο σπίτι τα άδεια μεταλλικά μπολάκια.

Σύντομη ιστορική αναδρομή

Στα τέλη του 19ου αιώνα, η Mumbai ήταν ένα επεκτεινόμενο εμπορικό κέντρο. Βρετανοί και Ινδοί επιχειρηματίες διένυαν μεγάλες αποστάσεις για να φτάσουν στα γραφεία τους. Τα μεταφορικά μέσα ήταν αργοκίνητα, τα δε εστιατόρια λιγοστά—ένα εδώ και ένα εκεί. Οι περισσότεροι προτιμούσαν ασυζητητί το σπιτικό φαγητό το μεσημέρι, γι’ αυτό και προσλάμβαναν υπηρέτες για να τους το φέρνουν από το σπίτι στο γραφείο. Διαβλέποντας μια επαγγελματική ευκαιρία, ένας διορατικός επιχειρηματίας έφερε άνεργους νεαρούς από την επαρχία και έστησε μια υπηρεσία συστηματικής μεταφοράς γευμάτων από τα σπίτια των πελατών στα γραφεία τους. Από αυτό το μικρό ξεκίνημα ξεπήδησε μια ανθηρή επιχείρηση.

Η επιθυμία για σπιτικό φαγητό παραμένει αμείωτη. Βέβαια, τώρα υπάρχουν περισσότερα εστιατόρια, αλλά το σπιτικό φαγητό εξακολουθεί να συγκεντρώνει τις προτιμήσεις ενώ είναι και πιο οικονομικό. Επιπλέον, πολλοί έχουν προβλήματα υγείας και χρειάζεται να ακολουθούν συγκεκριμένο διαιτολόγιο. Άλλοι δεν τρώνε κάποιες τροφές για θρησκευτικούς λόγους. Μερικοί, για παράδειγμα, δεν τρώνε κρεμμύδι ενώ άλλοι δεν τρώνε σκόρδο. Εφόσον πολλά από αυτά τα είδη περιέχονται στα φαγητά των εστιατορίων, η μεταφορά γευμάτων από το σπίτι στο γραφείο λύνει τέτοια προβλήματα.

Με Έμβλημα τη Συνέπεια

Το σχετικά απλό σύστημα μεταφοράς δεν έχει αλλάξει ιδιαίτερα στο πέρασμα του χρόνου, παρά μόνο σε κλίμακα. Σήμερα, 5.000 και πλέον άντρες, καθώς και μερικές γυναίκες, μεταφέρουν πάνω από 200.000 γεύματα την ημέρα από σπίτια της περιοχής τους σε γραφεία που βρίσκονται σε όλα τα μήκη και πλάτη αυτής της πυκνοκατοικημένης πόλης των 20 και πλέον εκατομμυρίων. Κινούμενοι σε ακτίνα 60 περίπου χιλιομέτρων, μερικοί νταμπαγουάλα πηγαίνουν με τα πόδια—κουβαλώντας μερικές φορές 30 ως 40 σκεύη σε καρότσια—ενώ άλλοι με το ποδήλατο ή με προαστιακά τρένα. Όπως και αν πηγαίνει ο καθένας, η ουσία είναι ότι παραδίδουν το σωστό σκεύος στο σωστό άτομο τη σωστή ώρα. Μάλιστα, λέγεται ότι το ποσοστό λάθους στην εργασία τους είναι 1 στις 6 εκατομμύρια παραδόσεις! Πώς διατηρούν τέτοια εκπληκτική ακρίβεια;

Το 1956 οι νταμπαγουάλα καταχωρίστηκαν ως οργανισμός κοινής ωφελείας, με διοικητική επιτροπή και άλλα στελέχη. Η κάθε ομάδα εργαζομένων λειτουργεί αυτόνομα έχοντας έναν υπεύθυνο. Όλοι τους όμως είναι συνέταιροι και μέτοχοι στον οργανισμό, πράγμα που, όπως δηλώνουν οι ίδιοι, έχει συντελέσει στην επιτυχία της επιχείρησης. Μάλιστα, από τότε που ξεκίνησε αυτή η υπηρεσία, πριν από 100 και πλέον χρόνια, δεν έχει γίνει ούτε μία απεργία.

Οι νταμπαγουάλα εφοδιάζονται με ειδική ταυτότητα και αναγνωρίζονται εύκολα από το χαρακτηριστικό λευκό πουκάμισο, το φαρδύ παντελόνι και το λευκό καπέλο. Αν παραλείψουν να φορέσουν το καπέλο τους, αν αργήσουν ή απουσιάσουν χωρίς σοβαρό λόγο, ή αν τους πιάσουν να πίνουν εν ώρα υπηρεσίας, κινδυνεύουν με πρόστιμο.

Η Ημέρα ενός Νταμπαγουάλα

Στις 8:30 π.μ., κάποιος στο σπίτι του πελάτη, ίσως η σύζυγος, έχει ήδη ετοιμάσει και συσκευάσει το μεσημεριανό σε ένα ειδικό σκεύος—το ντάμπα. Τα ντάμπα αποτελούνται από αρκετά κομμάτια που τοποθετούνται το ένα πάνω στο άλλο και συγκρατούνται μεταξύ τους με ένα μεταλλικό κούμπωμα. Ο νταμπαγουάλα μαζεύει αρκετά σκεύη από μια περιοχή, τα φορτώνει στο ποδήλατο ή στο καρότσι του και πηγαίνει γρήγορα στο σταθμό του τρένου όπου συναντάει και άλλους από την ομάδα του. Εκεί χωρίζουν τα δοχεία ανά προορισμό, όπως οι ταχυδρόμοι τα γράμματα.

Το κάθε σκεύος έχει έναν κώδικα με γράμματα, αριθμούς και χρώματα, ο οποίος δείχνει τη συνοικία από όπου ξεκινάει το φαγητό, τον πλησιέστερο σταθμό, το σταθμό προορισμού, το όνομα του κτιρίου και τον όροφο. Τα δοχεία που προορίζονται για την ίδια περιοχή τοποθετούνται όλα μαζί σε μακριά ξύλινα πλαίσια που χωράνε ως και 48 σκεύη. Όταν έρχεται το τρένο, φορτώνονται σε ένα ειδικό διαμέρισμα, δίπλα στην καμπίνα του οδηγού. Έπειτα, όταν το τρένο φτάνει σε έναν κομβικό σταθμό, τα χωρίζουν ξανά και τα μεταφέρουν στο σταθμό προορισμού. Εκεί, τα χωρίζουν και πάλι για να τα παραδώσουν τελικά στους πελάτες με ποδήλατο ή καρότσι.

Αυτή η μέθοδος μεταφοράς δεν είναι μόνο αποτελεσματική αλλά και οικονομική. Επιπλέον, ο νταμπαγουάλα δεν εγκλωβίζεται στην κίνηση, επειδή πηγαίνει με το ποδήλατό του από παράδρομους ή ανάμεσα από τα αυτοκίνητα. Έτσι λοιπόν, το φαγητό παραδίδεται στο σωστό γραφείο μέχρι τις 12:30 μ.μ. Στη συνέχεια, μεταξύ 1:15 και 2:00 μ.μ., ο φιλόπονος νταμπαγουάλα, αφού έχει φάει και ο ίδιος το μεσημεριανό του, μαζεύει τα άδεια σκεύη, τα οποία επιστρέφονται στα σπίτια των πελατών για να πλυθούν ώστε να είναι έτοιμα για την άλλη μέρα. Η όλη διαδικασία, από την αρχή ως το τέλος, εκτελείται με ταχύτητα και ακρίβεια, σαν σκυταλοδρομία!

Υπηρεσία Ταπεινή, αλλά Επιβραβευμένη

Η εξαίρετη εργασία των νταμπαγουάλα όλα αυτά τα χρόνια δεν έχει περάσει απαρατήρητη. Διάφορες οργανώσεις αναλύουν το σύστημα διανομής τους προκειμένου να εφαρμόσουν σε άλλους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας τα διδάγματα που αντλούν από αυτούς. Έχουν γυριστεί επίσης ντοκιμαντέρ για τους νταμπαγουάλα. Το περιοδικό Forbes Global τους απένειμε πιστοποίηση Έξι Σίγμα για τη σχεδόν τέλεια απόδοσή τους σε βάθος χρόνου. Οι νταμπαγουάλα έχουν μπει στο βιβλίο Γκίνες και έγιναν αντικείμενο μελέτης στην Οικονομική Σχολή του Χάρβαρντ. Τους έχουν μάλιστα επισκεφτεί υψηλά ιστάμενα πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και κάποιος από τη βρετανική βασιλική οικογένεια, ο οποίος εντυπωσιάστηκε τόσο από την εργασία τους ώστε κάλεσε μερικούς στο γάμο του στην Αγγλία.

Σήμερα οι νταμπαγουάλα χρησιμοποιούν κομπιούτερ και κινητά τηλέφωνα για τις παραγγελίες και τα λογιστικά τους. Αλλά το σύστημα διανομής τους παραμένει το ίδιο. Καθώς πλησιάζει το μεσημέρι, οι εργαζόμενοι στα γραφεία της Μουμπάι αρχίζουν να πεινούν. Πολλοί από αυτούς όμως νιώθουν ήσυχοι, επειδή ξέρουν ότι από στιγμή σε στιγμή ένα ζεστό σπιτικό γεύμα θα καταφθάσει στο χώρο τους, χωρίς ούτε ένα λεπτό καθυστέρηση!